Το άγχος είναι μια συνηθισμένη κατάσταση και μια λογική αντίδραση όταν αισθανθούμε φόβο ή απειλή. Η σοβαρότητα - σφοδρότητα - του άγχους διαφέρει από άτομο σε άτομο. Παράγοντες όπως το φύλο, η ηλικία, η φυλή, η οικονομική κατάσταση, η ποιότητα της φροντίδας κατά την παιδική ηλικία, η ποιότητα της ζωής και η κοινωνική υποστήριξη, επιδρούν πάνω στην αίσθηση θεώρησης μίας κατάστασης ως στρεσογόνου.

Ψυχολογικές εκδηλώσεις άγχους

Ορισμένοι μπορεί να παρουσιάσουν μόνο ένα σύμπτωμα, ενώ άλλοι μπορεί δύο ή και περισσότερα. Το άγχος μπορεί να εκδηλωθεί ψυχολογικά σαν μια αίσθηση εξάντλησης, νευρικότητας, έλλειψης συγκέντρωσης, ή αίσθησης τρόμου.

Μερικές φορές το άτομο μπορεί να εκδηλώσει κρίσεις πανικού.

Σωματικές εκδηλώσεις άγχους

Σωματικές εκδηλώσεις του άγχους, μπορεί να είναι η εφίδρωση, η ανεπάρκεια αναπνοής, πόνος στο στομάχι, ταχυσφυγμία, ζάλη, ή δυσκολία στον ύπνο ή αντίθετα συμπτώματα υπνηλίας.

Επίσης μπορεί να παρατηρηθεί απελευθέρωση της κορτιζόλης από τα επινεφρίδια ή της ενδορφίνης από τον υποθάλαμο, αύξηση των επιπέδων της θυρεοειδικής ορμόνης στο αίμα, ελάττωση των σεξουαλικών ορμονών όπως της προγεστερόνης στις γυναίκες και αντίστοιχα της τεστοστερόνης στους άνδρες, αύξηση της χοληστερόλης στο αίμα, απελευθέρωση της γλυκόζης στο αίμα με ταυτόχρονη αύξηση των επιπέδων ινσουλίνης για τον μεταβολισμό.

Τρόποι αντιμετώπισης άγχους

Οι τρόποι αντιμετώπισης του άγχους είναι πολλοί και διαφορετικοί. Θα αναφέρουμε μερικές μεθόδους διαχείρισης του άγχους:

• Ένας τρόπος είναι, σύμφωνα με την μέθοδο της βιοανάδρασης, να καταφέρει το άτομο κατά βούληση, να επηρεάσει κάθε φυσιολογική του λειτουργία που μπορεί να γίνει αντιληπτή. Η βιοανάδραση βασίζεται λοιπόν στην ικανότητα του ανθρώπου να αλλάξει, μέσω διαδικασιών μάθησης, σωματικές λειτουργίες. Να αποκτήσει συνείδηση των σωματικών του λειτουργιών και συστημάτων του οργανισμού του, με απώτερο σκοπό να μπορέσει να τα ελέγξει. Η μέθοδος αυτή ενδείκνυται στο να καλυτερεύσει την υγεία μας και να αυξήσει την απόδοση μας, μόνο όταν η επιδείνωση των παραπάνω, επηρεάζεται και εξαρτάται από τον τρόπο που σκεφτόμαστε, τα συναισθήματα μας και τον τρόπο συμπεριφοράς μας.

• Σύμφωνα με τον Albert Ellis, το άγχος προέρχεται από παράλογο τρόπο σκέψης ή από απόλυτες μορφές σκέψης ή τέλος από αρνητικές σκέψεις. Συνεπώς εξετάζοντας τα πιστεύω ενός ανθρώπου, προσπαθούμε με κάποιες τεχνικές να τα αλλάξουμε ώστε να σκέφτεται θετικά ή διαφορετικά.

• Υπάρχουν όμως και κάποιες φυσικές μέθοδοι: όπως η yoga, ο βελονισμός και η άθληση.

• Με διάφορους τρόπους χαλάρωσης όπως για παράδειγμα είναι ο διαλογισμός και το μασάζ ή μαθαίνοντας να παίρνουμε βαθιές και αργές αναπνοές. Επιπλέον βοηθάει η νευρομυϊκή μέθοδος χαλάρωσης των διαφορετικών ανατομικών στοιχείων του σώματος (π.χ. των πελμάτων, των γαμπών, των γονάτων, των μηρών, των γλουτών, της πλάτης, των χεριών, του λαιμού και του αυχένα, του κεφαλιού).

• Τα αγχολυτικά φάρμακα μετά από απαραίτητη σύσταση ιατρού. Τα περισσότερα βέβαια από αυτά έχουν παρενέργειες κι γι' αυτό αποφεύγεται η άσκοπη χρήση τους.

• Με κάποιου είδους κοινωνική ενασχόληση όπως είναι η ένταξη σε μια ομάδα (θεραπεία γκρουπ - group therapy) ή κοινωνικής προσφοράς.

• Με ψυχοθεραπεία. Η επίσκεψη σ' έναν ψυχολόγο και μετά από έναν αριθμό απαραίτητων συνεδριών, βοηθάει στο να ανακαλυφθούν οι ρίζες της αιτίας που προκαλούν το άγχος ώστε τελικά να γίνει κατανοητό τι είναι αυτό που διεγείρει και ανακυκλώνει τις αντιλήψεις μας που διαιωνίζουν μια κατάσταση άγχους.